Ημιπολύτιμοι λίθοι

Αμέθυστος (Ποικιλία χαλαζία)
Το όνομα του ορυκτού προέρχεται από την Ελληνική λέξη αμέθυστος «προστατεύει από την μέθη»

Ιστορία: Η ομορφότερη από όλες τις ποικιλίες του χαλαζία, ο αμέθυστος, ήταν γνωστός στους αρχαίους Αιγυπτίους, Ετροΰσκους και Ρωμαίους, Μικρά καμέος αμέθυστου κατασκευάζοντο στην αρχαία Κίνα. Επί μακρόν, σύμβολο του έρωτα, ο αμέθυστος ονομάσθηκε στην Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα ο «λίθος του Επισκόπου» και πιστεύετο ότι προστατεύει τον ιδιοκτήτη του από την μαγεία. Σύμφωνα με τον μύθο, όσοι έπιναν με ποτήρι αμέθυστου δεν μεθούσαν.

Αστρολογία: Αιγόκερως, Κριός (Βαβυλώνιοι).
Ενεργειακό κέντρο: κορυφή
Θεραπευτικές ιδιότητες: Ενισχύει την θέληση και εξισορροπεί τον μεταβολισμό. Χρησιμοποιείτο για την θεραπεία της νευραλγίας και της αϋπνίας. Αποφορτίζεται σε τρεχούμενο νερό και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου.
Φιλοξενούντα πετρώματα: Μεταμορφωμένα πετρώματα, υδροθερμικές φλέβες, προσχωματικά κοιτάσματα.
Χρώμα: ανοικτό έως σκούρο μωβ, μωβ. κόκκινο
Διαφάνεια: διαφανής, ημιδιαφανής
Λάμψη: υαλώδης
Θραυσμός: κογχοειδής, ανομοιόμορφος
Σχισμός: δυσδιάκριτος ή ανύπαρκτος
Σκληρότης: 7, εύθραυστο
Γραμμή κόνεως: άσπρη
Ειδικό βάρος: 2,63-2,65
Δείκτης διαθλάσεως: Ne -1,553, Νο -1,544
Διπλοθλαστικότης: 0,009 • Διασπορά: 0,013
Πλεοχροϊσμός: ισχνός, μερικές φορές ορατός με γυμνό οφθαλμό
Φωταύγεια: ανύπαρκτη
Χημεία: το χρώμα οφείλεται σε ίχνη FeSl, Fe2i
Ειδικά χαρακτηριστικά: ουδέν
Αναβάθμιση: Με θέρμανση, ακτινοβολία.
Εμφανίσεις: Η Βραζιλία φημίζεται για την παραγωγή αμέθυστου από τον Μεσαίωνα. Ο αμέθυστος στην χώρα αυτή βρίσκεται μέσα σε κοιλότητες βασαλτικών πετρωμάτων σε μία περιοχή 1,5 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων (580000 τετραγωνικά μίλλια) και εκτείνεται νότια μέχρι μέσα στην Ουρουγουάη. Το 1990 ανακαλύφθηκε μία πελώρια κοιλότητα 10 Χ 2 Χ1 μέτρα. Στη Βραζιλία ο αμέθυστος βρίσκεται κυρίως στις περιοχές Bahia, Malto Grosso και Minas Gerais. Ο αμετρίνης, μία άλλη ποικιλία με μωβ και κίτρινες ζώνες χρωμάτων, βρίσκει! στη Βολιβία στα σύνορα με τη Βραζιλία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες αμέθυστος εξορύσσεται στις Πολιτείες Μοντάνα, Μεϊν, Γεωργία και Αρβίνα. Επίσης βρίσκεται στον Καναδά (περιοχή Thunder Bay), Μεξικό, Βολιβία, Σρι Λάνκα, Ινδία (υψίπεδα του Δεκκάν) Μπούρμα, Ιαπωνία, Κίνα και Κορέα. Η Μαδαγασκάρη αποτελεί σπουδαία χώρα σε ότι αφορά την παραγωγή αμέθυστου, όπως επίσης η Ζιμπάμπουε, Μοζαμβίκη, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (Ζαΐρ) και η Αυστραλία. Οι Ρωσικοί αμέθυστοι προέρχονται από τα Ουράλια όρη, την περιοχή Yakutia και την Χερσόνησο Κόλα. Στην Ευρώπη αμέθυστος είναι γνωστός στην Αρμενία, Γερμανία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Σλοβακία, Βουλγαρία, Ελβετία, Ιρλανδία. Μεγάλοι καθαροί κρύσταλλοι πάνω από 10 εκ. είναι σπάνιοι. Ένας από τους μεγαλύτερους επεξεργασμένους αμέθυστους βρίσκεται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Λονδίνο (343 καράτια), μαζί με άλλους μικρότερους λίθους (75-90 καράτια). Ένας επεξεργασμένος αμέθυστος 1362 καράτια από την Βραζιλία, βρίσκεται στο Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον, D.C. μαζί με έναν επεξεργασμένο λίθο από την Βόρεια Καρολίνα 202,5 καράτια. Αμέθυστοι συναντώνται συχνά σε Βασιλικά στέμματα, όπως στο Σκήπτρο “της Αικατερίνης της Μεγάλης, το Σκήπτρο του Βρετανικού στέμματος. Το δακτυλίδι του Πάπα με αμέθυστο βρίσκεται στο θησαυροφυλάκιο του Βατικανό.
Επεξεργασία: κοπή με έδρες, καμποσόν, γλυπτική.
Όμοια ορυκτά: σπινέλιος, φθορίτης, ρουμπελλίτης
Απομιμήσεις: συνθετικό κορούνδιο. Συνθετικός αμέθυστος, γυαλί.
Προσδιορισμός: ειδικό βάρος, οπτικοί μέθοδοι.
Φροντίδα: Ο αμέθυστος και ειδικά οι σκουρόχρωμοι λίθοι πρέπει να προστατεύεται από έκθεση στο φως καθόσον το χρώμα του εξασθενεί (ξεθωριάζει).

Απατίτης

Χρώμα: άχρωμο, κιτρινοπράσινο (ασπαραγγόλιθος), κίτρινο, πράσινο, μπλε-πράσινο, μωβ, κόκκινο, κσφεκόκκινο, μερικές φορές πολύχρωμο

Διαφάνεια: διαφανής, ημιδιαφανής
Λάμψη: υαλώδης • Θραυσμός: κογχοειδής έως ανομοιόμορφος
Σχισμός: ασαφής Σκληρότης: 5, εύθραυστο
Γραμμή κόνεως: άσπρη • Ειδικό βάρος: 3,10 - 3,35
Δείκτης διαθλάσεως: Ne-1,633, Νο-1,636
Διπλοθλαστικότης: 0,001 - 0,013
Διασπορά: 0,013
Πλεοχροϊσμός: ευδιάκριτος, εμφανώς διχροίκός (αποχρώσεις του μπλε)
Φωταύγεια: κίτρινη, κιτρινοπορτοκαλί, ροζ, ανοικτοπράσινη, μπλε, άσπρη
Χημεία: ίχνη CI (χλωροαπατίτης), F (ψθορο-απατίτης), Sr, σπάνιες γαίες, Si, Ca, Mn
Ειδικά χαρακτηριστικά: κινούμενη ανταύγεια
Αναβάθμιση: δεν είναι γνωστή

Ca5 (PO4)3 (OH, F, Cl) To όνομα του προέρχεται από την Ελληνική λέξη απατώ διότι εκλαμβάνετο ως διαφορετικά ορυκτά.
Ιστορία: Η περιγραφή του ορυκτού έγινε το 1842 και υπήρχε σύγχιση με άλλα ορυκτά.
Είναι περιζήτητος στους συλλέκτες ορυκτών και πετρωμάτων.
Φιλοξενούντα πετρώματα: πηγματίτες, πνευματολυτικά κοιτάσματα, υδροθερμικά κοιτάσματα, ιζηματογενή πετρώματα, προσχωματικά κοιτάσματα.
Εμφανίσεις: Άχρωμοι απατίτες, απατίτες με ανοικτό μπλε ή πράσινο χρώμα που παρουσιάζουν σπάνια κινούμενη ανταύγεια υπάρχουν στην Μπούρμα (περιοχή Mogok). Μπλε (συχνά με κινούμενη ανταύγεια), πράσινοι και κίτρινοι κρύσταλλοι προέρχονται από την Σρι Λάνκα, πράσινοι λίθοι με κινούμενη ανταύγεια υπάρχουν στην Ινδία, ενώ όμορφοι
κόκκινοι απατίτες προέρχονται από το Πακιστάν (περιοχή Nasart). Η Βραζιλία αποτελεί σπουδαία χώρα παραγωγής ημιπολύτιμου ή πολυτίμου απατίτη με μπλε, πράσινο και σπάνια ανοικτό ροζ χρώμα (περιοχή Morro Velho), ενώ στην περιοχή Urupuca υπάρχουν γκρι κρύσταλλοι μέχρι 10 εκ., στην περιοχή Virgem da Lapa υπάρχει φθοροαπατίτης αε μπλε χρώμα και στην περιοχή Campo Linda υπάρχει απατίτης σε λαδο-πράσινο χρώμα.
Μωβ κρύσταλλοι μέχρι 25 εκ. και επεξεργασμένοι λίθοι μέχρι 170 καράτια προέρχονται από την Πολιτεία Μέϊν των Ηνωμένων Πολιτειών, μωβ, ροδοκόκκινοι και πράσινοι κρύσταλλοι
έχουν βρεθεί στην Καλιφόρνια, καφεπράσινοι κρύσταλλοι μέχρι 10 εκ. στην Αλάσκα και μωβ-μπλε απατίτες στη Νότια Ντακότα.
Κίτρινοι ή κιτρινοπράσινοι κρύσταλλοι και επεξεργασμένοι λίθοι μέχρι 30 καράτια προέρχονται από το Μεξικό, ενώ η Βολιβία έχει δώσει ροζ και άχρωμους απατίτες. Η ανατολική Αφρική ήταν πάντοτε αξιόλογη πηγή παραγωγής απατίτη, όπου η Κένυα και η Τανζανία παράγουν μωβ απατίτη (περιοχή ποταμού Umba) και κρυστάλλους απατίτη με χρυσοπράσινο χρώμα. Η Μοζαμβίκη έχει δώσει πράσινο απατίτη, ενώ η Ναμίμπια και η Νότια Αφρική μπλε-πράσινους κρυστάλλους. Εξαιρετικοί και μερικές φορές μεγάλοι μπλε, πράσινοι ή μπλε-πράσινοι απατίτες, πολλοί από τους οποίους πωλούνται για την κατασκευή κοσμημάτων, έχουν βρεθεί στην Μαδαγασκάρη.
Κρύσταλλοι με ανοικτό μπλε χρώμα μέχρι 10 εκ. είναι γνωστοί από την Αυστραλία. Η Ρωσία διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα κίτρινου ή κιτρινοπράσινου απατίτη (Χερσόνησος Κόλα) και μπλε - μερικές φορές με κινούμενη ανταύγεια - απατίτη (περιοχή Τρανσβάίκάλης). Το Τατζικιστάν (όρη Παμίρ) έχει δώσει ροζ απατίτη και το Καζακστάν κίτρινο και άχρωμο απατίτη. Άλλες εμφανίσεις απατίτη είναι γνωστές από τον Καναδά (Οντάριο, Κεμπέκ-κρύσταλλοι μέχρι 70 εκ,), Ιταλία (άχρωμος), Ελβετία, Αυστρία, Ισπανία (κιτρινοπράσινος), Πορτογαλία ,Φιλανδία, Σουηδία, Γερμανία. Εξαιρετικής ποιότητας λίθοι βρίσκονται συχνά σε περισσότερο από 100 καράτια, ενώ ο μεγαλύτερος κιτρινοπράσινος επεξεργασμένος απατίτης από την Κένυα έχει βάρος 147 καράτια.
Επεξεργασία: κοπή με έδρες, καμποοόν
Όμοια ορυκτά: ακουαμαρίνα, γκοσενίτη;, ηλιόδωρο, αμέθυστος, καπνίας χαλαζίας.
Απομιμήσεις: συνθετικός απατίτης Χημεία: σκληρότης, ειδικό βάρος, οπτικαί μέθοδοι.
Φροντίδα: Ο απατίτης πρέπει να προστατεύεται από απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας που μπορεί να αλλάξουν ή να ξεθωριάσουν το χρώμα του. Επίσης πρέπει να προστατεύεται από απόξεση και τα οξέα.
Καθαρισμός γίνεται μόνο με σαπούνι και νερό, ενώ πρέπει να αποφεύγεται καθαρισμός με χρήση υπέρηχου ή ατμού.
Ακατέργαστοι απατίτες, Ο μεγαλύτερος έχει μέγεθος 25 χιλ., Βραζιλία.

Αχάτης (Ποικιλία χαλαζία)

Το όνομα προέρχεται από τον ποταμό Achates (σήμερα Dirillo) της Σικελίας.
Ιστορία: Η κατασκευή εργαλείων από αχάτη
χρονολογείται για περισσότερο από 8000 χρόνια. Ο αχάτης από την Ινδία με συνήθως γκρι,
γκρι-άσπρο και γκρι-μπλε χρώματα βρισκόμενος σε βασαλτικές λάβες και τα προϊόντα αποσαθρώσεώς τους στα πλατώ (υψίπεδα) του Δεκκάν, είναι γνωοτός από την αρχή της Ιστορίας. Ο αχάτης χρησιμοποιήθηκε από τους Σκύθες και αναφέρεται από τον Θεόφραστο, ήταν δε ο δημοφιλέστερος λίθος στην αρχαία Ελλάδα και την Ρώμη όπου χρωματίζετο
για να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή διακοσμητικών αντικειμένων και την δημιουργία γλυπτών καμέος (διάσημη Gemma Auguslea στην Βιέννη). Φυλακτά από αχάτη πίστευετε ότι προστάτευαν τους ανθρώπους από τα δηλητήρια ενώ ηρεμούσαν τις θύελλες και τις καταιγίδες.
Αστρολογία: Ταύρος
Ενεργειακό κέντρο: βάση.
Θεραπευτικές ιδιότητες: Ενισχύει τα σεξουαλικά όργανα, την όραση, ενώ ανακουφίζει από τον πόνο.
Χρησιμοποιείτο για την θεραπεία της επιληψίας και της αϋπνίας. Αποφορτίζεται στο νερό και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου.
Φιλοξενούντα πετρώματα: ηφαιστειακά πετρώματα (παλαιοβασάλτες, βασάλτες, ρυόλιθοι, πορφύρες), υδροθερμικά κοιτάσματα ζώνες αποσαθρώσεως, ιζηματογενή πετρώματα, προσχωματικά κοιτάσματα.
Χρώμα: πάντοτε πολύχρωμοι, ως επί το πλείστον γκρι, γκρι-μπλε, άσπρο, συχνά θαλασσί, μπλε, ανοικτό ροζ, κρεμ, άσπρο, κοκκινωπό, σπάνια πράσινο-μπλε, κοκκινο-καφέ καφέ, κιτρινοκαφέ, πορτοκαλί, γκρι-μαύρο, πρασινωπό
Διαφάνεια: ημιδιαφανής, αδιαφανής
Λάμψη: υαλώδης, λιπώδης, αμβλεία
Θραυσμός: κογχοειδής, ανομοιόμορφος
Σχισμος: δυσδιάκριτος (ισχνός) ή ανύπαρκτος
Σκληρότης: 6-7
Γραμμή κόνεως: άσπρη
Ειδικό βάρος: 2,50-2,70
Δείκτης διαβλάσεως: Ne- 1,539-1,544, Νο-1,526 -1,535
Διπλοθλαστικότης: 0,004-0,009
Διασπορά: ουδεμία
Πλεοχροϊσμός: ουδείς
Φωταύγεια: μερικές φορές αδύναμη έως έντονη κίτρινη, πρασινωπή, ανοικτό μπλε, άσπρη
Χημεία: το χρώμα οφείλεται σε ιχνοστοιχεία Fe, Mn, Ni, Cr και άλλα μέταλλα
Ειδικά χαρακτηριστικά: ιριδισμός
Αναβάθμιση: Με χρωματισμό, θέρμανση.
Εμφανίσεις: Αχάτες είναι γνωστοί από όλο τον κόσμο.
Εξαιρετικά όμορφοι είναι οι αχάτες με τουλάχιστον δυο εναλλασσόμενα χρώματα (ψυχρές και θερμές αποχρώσεις) τα οποία γίνονται έντονα λόγω της χαρακτηριστικής ζωνώδους διάταξης των χρωμάτων ταυ αχάτη (συνήθως συγκεντρωτική διάταξη των χρωμάτων σπανιότερα δε, παράλληλη διάταξη των χρωμάτων).
Μερικοί αχάτες έχουν πάνω από 15000 δέσμες (ζώνες) σε ένα (1) εκατοστόμετρο !
Μερικοί αχάτες έχουν σχήμα σφαιρικό, άλλοι σχήμα σαν μάτι, μερικοί είναι ωολιθικοί ή δενδριτικοί (βρυώδης αχάτης=Moss agate). Μερικοί αχάτες έχουν μία κοιλότητα οτο κέντρο τους η οποία είναι γεμάτη με κρυστάλλους αμέθυστου, καπνία χαλαζία, ασβεστίτη ή ζεολίθσυς. Το χρώμα των αχατών εξαρτάται από το ποσό εγκλεισμάτων άλλων ορυκτών (χλωρίτης, αιματίτης, λειμωνίτης. γκαιτίτης, σελαδονίτης) ή από την περιεκτικότητα διαφόρων ιχνοστοιχείων. Διακρίνονται διάφορες ποικιλίες αχάτη, ανάλογα με την υφή ή τον ιριδισμό: Αχάτης των Αζτέκων, αχάτης Βραζιλίας, λατυποπαγής αχάτης, κοραλοειδής αχάτης, δενδριτικός αχάτης, οφθαλμοαχάτης, φαντασμαγορικός αχάτης και αχάτης με αστέρι.
Κόκκινοι, πορτοκαλί και κιτρινοκαφέ αχάτες προέρχονται από την Κίνα και την περιοχή της ερήμου Gobi της Μογγολίας (περιοχές Akr-Bogdo, Dalan-Turu, Ulugai-Hid). H υφή τους είναι συγκεντρική, με συνδυασμούς, με παράλληλη διάταξη και σε δέσμες, συχνά δε έχουν μία κοιλότητα στο κέντρο (γεώδη αχάτη), η οποία επικαλύπτεται ή πληρούται με κρυστάλλους αμέθυστου, καπνία χαλαζία ή ορεία κρύσταλλο.Όμορφοι αχάτες έχουν βρεθεί επίσης στην Υεμένη (περιοχή Wacli-Khinai), Ιράκ (περιοχή Rutha), Ινδονησία και Αυστραλία Το 1827 ανακαλύφθηκαν τα μεγαλύτερα κοιτάσματα αχάτη στον κόσμο σε μία περιοχή 1,5 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων (580000 τετραγωνικών μιλλίων) σε βασαλτικές λάβες και ζώνες αποσαθρώσεως της Βραζιλίας και της Ουρουγουάης. Οι αχάτες στις περιοχές αυτές βρίσκονται μαζί με γεώδη αμέθυστου.
Τα χρώματα τους είναι μάλλον μονότονα (γκρι, γκρι-μπλε), αλλά είναι εύκολο να χρωματισθούν.
Ένας από τους μεγαλύτερους αχάτες που βρέθηκε το 1900, είχε διαστάσεις 10X2X1 μέτρα.
Αχάτες είναι επίσης γνωστοί από την Νικαράγουα (περιοχή San Juan dc Limai- αχάτες με άσπρο και γκρι χρώμα), το Μεξικό (πολύχρωμοι αχάτες και αχάτες της φωτιάς -πυραχάτες) και τις Ηνωμένες Πολιτείες (Καλιφόρνια, Όρεγκον, Αϊνταχο, Γουαϊόμιγκ, Μοντάνα, Αϊόβα και Φλώριδα). Πολλά κοιτάσματα είναι γνωστά από την Αφρική όπως στα προσχωματικά κοιτάσματα της Ναμίμπια, την Μαδαγασκάρη (περιοχή Antsirabe), Μοζαμβίκη (περιοχή Lebombo), Νότια Αφρική, Μποτοβάνα και Αεσόθσ. Εξαιρετικοί αχάτες υπάρχουν στην Αιθιοπία, Μαρόκκο, Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό (Ζαΐρ)- περιοχή του ποταμού Kasai - Ουγκάντα, Αγκόλα, Αίγυπτο (περιοχή Jebel Abu Diyeiba, γνωστή για περισσότερο από 3000 χρόνια). Σπουδαία κοιτάσματα αχατών βρίσκονται στην Ρωσία, Αρμενία, Γεωργία και Αζερμπαϊτζάν. Αχάτες προέρχονται επίσης από την Βόρεια Ρωσία (περιοχή Timan), τα Ουράλια όρη, Σιβηρία και την περισχή Amur.
Εξαιρετικοί μπλε και πορτοκαλοκόκκινοι αχάτες έχουν βρεθεί στις περιοχές Chukotka και Kamchatka. Αχάτες υπάρχουν επίσης στο Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν και Τουρκμενιστάν
(στην περιοχή Favaku εξορύσσετο μαύρος αχάτης). Πολλές περιοχές με αχάτες είναι γνωστές στην Ευρώπη από τις οποίες εξορύσσετο αχάτης κατά τον Μεσσαίωνα. Μία φημισμένη περιοχή βρίσκεται στην γειτονία του Idar-Oberstein και του St. Egidien στην Γερμανία .’Αλλες τοποθεσίες βρίσκονται στην Πολωνία, Νορβηγία, Σκωτία, EUaou, Βουλγαρία (στο τμήμα της Ροδόπης που βρίσκεται στη χώρα αυτή), Ιταλία (περιοχή Val di Fassa), Φιλανδία και στις νήσους Φερρόες.
Ιστορικά εκμετάλλευση αχάτη εγένετο σε σημαντικά κοιτάσματα της Δημοκρατίας της Τσεχίας (περιοχή Podkrkonosi), με αποκορύφωμα της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιοχή αυτή επί της Βασιλείας του Rudolf Π, Οι σπουδαιότερες τοποθεσίες ήσαν Kozakov, Levin, Zeleznice. Rvacov και Frydstejn. Αχάτες και αντικείμενα φτιαγμένα από αχάτες βρίσκονται στα μεγαλύτερα Μουσεία, όπως οτο Kremlin Armory της Μόσχας, οτο Ορυκτολογικό Μουσείο Fersman και στο Μουσείο Hermitage στην Αγία Πετρούπολη.
Όμορφα αντικείμενα από αχάτη βρίσκονται επίσης στο Μουσείο Kunsthistorisches της Βιέννης, στην Εθνική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι και στα παλαιά κέντρα επεξεργασίας αχάτη του Turnov (Δημοκρατία της Τσεχίας) και του Idar -Ober-stein (Γερμανία).
Επεξεργασία: καμποσόν, πλακίδια, καμέος, γλυπτική, πέτρες αποστρογγυλωμένες με κύλιση (tumbled stones)
Όμοια ορυκτά: οπάλιος, ζωνώδης φθορίτης. Απομιμήσεις: γυαλί
Προαδιοριομός: ειδικό βάρος, οπτικαί μέθοδοι.
Φροντίδα: Χρειάζεται προσοχή από απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας που μπορεί να αλλοιώσουν το χρώμα του ως και από το ΗΡ. Δεν υπάρχουν προβλήματα καθαρισμού εκτός εάν ο λίθος έχει εγκλείσματα.

 Γρανάτης

To όνομα του προέρχεται από την Γαλλική λέξη (pomme) renat «pomegranate» ρόδι, επειδή πιστεύετε ότι οι κρύσταλλοι του έμοιαζαν με σπόρους ροδιού.

Χρώμα: κόκκινο (πυρωπό), καφεκόκκινο (σττεσσαρτίνης, ανδραδίτης), μωβ-κόκκινο (αλμανδίνης, ροδολίτης), ροζ (ροδολίτης), πράσινο (γροσσουλάριος, ανδραδίτης, ουβαροβίτης), κιτρινοπράσινος (γροσσουλάριος) μαυροκαφέ, μαύρο (μελανίτης), άχρωμο (γροσσουλάριος)
Διαφάνεια: διαφανής, ημιδιαφανής
Λάμψη: υαλώδης, μεταξώδης
Θραυσμός: κογχοειδής
Σχισμός: δεν παρουσιάζει
Σκληρότης; 6,5 - 7,5, εύθραυστος
Γραμμή κόνεως: ουδεμία
Ειδικό βάρος: πυρωπό (ροδολίτης) Ν-1,730-1,766/3,79-3,89. αλμανδίνης Ν-1,750-1,830 / 3,95-4,30, γροσσουλάριος (εσσονίτης, τσαβορίτης, ροσολίτης), Ν-1,720-1,800 / 3,40-3,71, ανδραδίτης (δεμαντοϊδές, τοπαζόλιθος, μελανίτης), Ν-1,880-1,940 /’3,70-4.10, ουβαροβάης, Ν- Ι 1,74-1,87 / 3,40-3,80, σπεσσαρτίνης, Ν- Ι 1,790-1,810 / 3,80-4,25
Διπλοθλαστικότης: ουδεμία
Διασπορά: 0,022-0,057
Πλεοχροϊσμός: δεν παρουσιάζει
Φωταύγεια: ουδεμία
Χημεία: το χρώμα οφείλεται σε ίχνη Crai, Fe3+
Ειδικά χαρακτηριστικά: αστερισμός, κινούμενη ανταύγεια, φαινόμενο αλεξανδρίτη
Αναβάθμιση: δεν είναι γνωστή.
Ιστορία: Ο γρανάτης αποτελούσε για πολλά χρόνια ένα περιζήτητο ημιπολύτιμο λίθο. Κοσμήματα με γρανάτες είναι γνωστά από την περίοδο των Σκυθών (6ο - 4ο αιώνα π.Χ.). Ο Πλίνιος ονόμαζε όλους τους λίθους με κόκκινο χρώμα, συμπεριλαμβανομένου και του γρανάτη, carbunculi. Ο σπουδαιότερος ήταν το πυρωπό που εξορύσσετο και επεξεργάζεται στην Βοημία τον 16ο αιώνα, χρησιμοποιήθηκε δε ενάντια στη μαγεία. Ο αλμανδίνης ονομάζεται από τον Πλίνιο carbunculus alabandicus. Πιστεύεται ότι ο γρανάτης προστατεύει τον ιδιοκτήτη του από τους εχθρούς του, διεγείρει, την φαντασία και ενδυναμώνει την αγάπη.
Αστρολογία: Κριός, Λέων (Έλληνες).
Ενεργειακό κέντρο: βάση
Θεραπευτικές ιδιότητες: Αναζωογονεί και δημιουργεί το αίμα, ρυθμίζει την πίεση του, θεραπεύει τα αρθριτικά, ρευματισμούς, τις διαλείψεις στη σκέψη και δυναμώνει την σεξουαλική ικανότητα. Αποφορτίζεται σε τρεχούμενο νερό, μετά βυθίζεται σε δυνατό αλατούχο διάλυμα και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου.
Φιλοξενούντα πετρώματα: εκρηξιγενή (πυριγενή) και μεταμορφωμένα πετρώματα, προσχωματικά κοιτάσματα, πηγματίτες.
Εμφανίσεις: Το πυρωπό εξορύσσετο και επεξεργάζεται για πολλά χρόνια στην Βοημία (γρανάτες Βοημίας), όπου προσχωματικά κοιτάσματα με πυρωπό καλύπτουν μία περιοχή 70 τετραγωνικών χιλιομέτρων (27 τετραγωνικών μιλιών). Λίγο μεγαλύτεροι λίθοι προέρχονται από την περιοχή Cape Province της Νότιας Αφρικής (Ρουμπίνια του Ακρωτηρίου). Πυρωπό είναι γνωστό από την Ρωσία (περιοχή Yakutia όπου βρίσκεται μαζί με διαμάντια) και από τις Ηνωμένες Πολιτείες (Αρκάνσας, Αριζόνα, Κολοράντο, Νέο Μεξικό και Γιούτα). Το καλύτερο πυρωπό των Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται στο Αρκάνσας. Το πυρωπό έχει αναφερθεί επίσης από την Βραζιλία, Αργεντινή, Αυστραλία (περιοχή Anakia), Τανζανία (ακατέργαστοι λίθοι μέχρι 25 γραμμάρια), Ζαΐρ, Ζιμπάμπουε και Μογγολία (περιοχή Shavarin-Caram). Μεγάλες συγκεντρώσεις πυρωπού έχουν βρεθεί στη Νιγηρία (περιοχή Panyam). Γρανάτης ροδολίτης, μία ποικιλία μεταξύ πυρωπού και αλμανδίνη, βρίσκεται στην Σρι Λάνκα, Ζιμπάμπουε, Κένυα και Τανζανία, Το πλέον συνηθισμένο είδος γρανάτη είναι ο αλμανδίνης που βρίσκεται κυρίως στη Νότια Ινδία και την Σρι Λάνκα. Καλής ποιότητας κρύσταλλοι προέρχονται από την Μογγολία (περιοχή Altan-Khuduk), Βραζιλία (περιοχή Minas Gerais), Ηνωμένες Πολιτείες (Νέα Υόρκη και νήσος Wrangell στην Αλάσκα), Μαδαγασκάρη, Αυστρία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Νορβηγία και Ρωσία. Γροσσουλάριος υπάρχει στη Σρι Λάνκα, Ρωσία (κοιλάδα του ποταμού Vilyui), Τανζανία (κοιλάδα του ποταμού Umba), Κένυα, Μεξικό και Ηνωμένες Πολιτείες (Καλιφόρνια και, Ουάσιγκτον). Επίσης είναι γνωστός από τη Νότια Αφρική με το όνομα Ζαντ του Τράνσβααλ. Καφεκόκκινοι ρομανζοβίτες προέρχονται από την Φιλανδία. Καφέ εσσονίτης υπάρχει στην Δημοκρατία της Τσεχίας, Ρωσία και Ισπανία, σμαραγδοπράσινοι τσαβορίτες (κρύσταλλοι μέχρι 5 εκ.) υπάρχουν κυρίως στο Εθνικό Πάρκο Tsavo της Τανζανίας, αλλά επίσης στην Κένυα και το Ουζμπεκιστάν. Γρανάτες όλων σχεδόν των αποχρώσεων (κίτρινοι, καφέ, πορτοκαλί, πράσινοι) βρέθηκαν πρόσφατα στο Μαλί. Ανδραδίτες εξαιρετικής ποιότητας εξορύσσονται στο Μεξικό (κρύσταλλοι μέχρι 1 εκ.) . Κρύσταλλοι ανδραδίτη έχουν βρεθεί επίσης στη νήσο Σέριφο στην Ελλάδα και σε σκάρν της νήσου ο Πρίγκηψ της Ουαλλίας στην Αλάσκα (κρύσταλλοι μέχρι 7 εκ.). Πολλές περιοχές της Ρωσίας έχουν δώσει εξαιρετικούς γρανάτες (χερσόνησος Κόλα). Μαύροι αδιαφανείς μελανίτες προέρχονται από την Γερμανία, Ιταλία και Γαλλία, Εξαιρετικοί πράσινοι κρύσταλλοι γρανάτη, η ποικιλία δεμαντοίδές, βρέθηκαν σε κοιτάσματα χρωμιτών της Ρωσίας (περιοχή Sarany των Ουραλίων), στην Ιταλία (περιοχή Val Malenco), τις Ηνωμένες Πολιτείες (Αριζόνα) και αλλού. Πολύ σπάνιοι τοπαζόλιθοι υπάρχουν στη Ρωσία (Ουράλια όρη), την Ιταλία (περιοχή Val Malenco) και την Αριζόνα (κρύσταλλοι με καφεμπρούτζινο χρώμα μέχρι 5 εκ.). Λαδοπράσινοι κρύσταλλοι προέρχονται από την Καλιφόρνια και την Ελβετία και αρκετά συχνά από τα προσχωματικά κοιτάσματα της Σρι Λάνκα. Γρανάτης ουβαροβίτης, σπάνιο μέλος της ομάδας των γρανατών, υπάρχει συνήθως μαζί με χρωμίτη στα Ουράλια όρη της Ρωσίας (πολύ σπάνιοι κρύσταλλοι μέχρι 1 εκ.). Εξαιρετικοί κρύσταλλοι είναι επίσης γνωστοί από την Φιλανδία (περιοχή Outokumpu), Τουρκία, Ιράν, Νότια Αφρική, Αιθιοπία και τις Ηνωμένες Πολιτείες (Όρεγκον). Ο γρανάτης σπεσσαρτίνης απαντάται συχνά, αλλά εξαιρετικής ποιότητος κρύσταλλοι είναι σπάνιοι. Εξαιρετικοί κρύσταλλοι σπεσσαρτίνη (μέχρι 2 εκ.) έχουν βρεθεί πρόσφατα στην περιοχή Γρανάτες γροσσουλάριος-ανδραδίτης με διάφορα χρώματα . 0 μεγαλύτερος είναι 5 καράτια. Περιοχή Diakon, Μαλί Gilgit του Πακιστάν. Επίσης προέρχονται από την Σρί Λάνκα, Βραζιλία, Ηνωμένες Πολιτείες, Μεξικό, Τανζανία (κρύσταλλοι μέχρι 5 εκ.), Κένυα και Ελλάδα (νήσος Σέριφος-κρύσταλλοι μέχρι 1 εκ.). Αρκετά Μουσεία έχουν πολλούς και μεγάλους και εξαιρετικούς επεξεργασμένους λίθους. Το Ινστιτούτο Σμιθσό-νιαν στην Ουάσιγκτον, D.C. έχει επεξεργασμένους αλμανδίνες από το Άϊνταχο (174 και 67, 3 καράτια), έναν επεξεργασμένο γροσσουλάριο από την Σρι Λάνκα (64,2 καράτια), έναν επεξεργασμένο ανδραδίτη από την Ρωσία (10,4 καράτια), έναν επεξεργασμένο ροδολίτη από την Τανζανία (74,3 καράτια) και έναν επεξεργασμένο σπεσσαρτίνη από την Βραζιλία (109 καράτια). Το μεγαλύτερο επεξεργασμένο πυρωπό που βρίσκεται στα κοσμήματα του U1I rike von Loewetzow, προέρχεται από την Δημοκρατία της Τσεχίας (13,2 καράτια). Ο μεγαλύτερος επεξεργασμένος τσαβορίτης ζύγιζε πάνω από 20 καράτια, ενώ επεξεργασμένοι τοπαζόλιθοι πάνω από 1 καράτι είναι εξαιρετικά σπάνιοι.
Επεξεργασία: κοπή με έδρες, καμποσόν, γλυπτική.
Όμοια ορυκτά: σπινέλιος, ρουμπίνι, σμαράγδι, βεζουβιανίτης, χρωμιούχος διοψίδιος.
Απομιμήσεις: σπινέλιος, γυαλί, συνθετικό κορούνδιο.
Χημεία: σκληρότης, ειδικό βάρος, οπτικαί μέθοδοι.
Φροντίδα: Πρέπει να προστατεύεται από απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας. Καθαρισμός γίνεται μόνο με σαπούνι και νερό, ενώ δεν επιτρέπεται καθαρισμός με ατμό.