Ημιπολύτιμοι λίθοι

Καπνίας Χαλαζίας (Ποικιλία Χαλαζία)

Ιστορία: Ο καπνίας χαλαζίας χρησιμοποιήθηκε επί μακρόν σε κοσμήματα, συχνά δε σε δακτυλίδια επιφανών ανδρών ως και για την κατασκευή διακοσμητικών αντικειμένων.

Χρώμα: ανοικτό καφέ, γκρι-καφέ, καφέ, καφέ-μαύρο. Η μαύρη ποικιλία ονομάζεται μόριον
Διαφάνεια: διαφανής έως ημιδιαφανής, αδιαφανής
Λάμψη: υαλώδης
Θραυσμός: κογχοειδής, ανομοιόμορφος
Σχισμός: ισχνός ή ανύπαρκτος
Σκληρότης: 7, εύθραυστο
Γραμμή κόνεως: άσπρη
Ειδικό βάρος: 2,65
Δείκτης δια-θλάσεως: ϋ-1,553, ΝΟ-1,544
Διπλοθλαστικότης: 0,009
Διασπορά: 0,013
Πλεοχροϊσμός: ορατός μόνο στους σκουρόχρωμους λίθους
Φωταύγεια: συνήθως δεν υπάρχει
Χημεία: το χρώμα οφείλεται σε ΑΙ, U, Na . Αλλάζει με την ανύψωση της θερμοκρασίας
Ειδικά χαρακτηριστικά: ιριδισμός, κινούμενη ανταύγεια
Αναβάθμιση: Με θέρμανση, ακτινοβολία.
Αστρολογία: Αιγόκερως Ενεργειακό κέντρο: Δευτερογενές κέντρο στα χέρια.
Θεραπευτικές ιδιότητες: Ανακουφίζει από τον πόνο και την κατάθλιψη. Χρησιμοποιείτο για την θεραπεία των νευρικών διαταραχών. Αποφορτίζεται στο νερό και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου.
Φιλοξενούντα πετρώματα: πηγματίτες, μεταμορφωμένα πετρώματα, προσχωματικά κοιτάσματα.
Εμφανίσεις: Η Βραζιλία αποτελεί την πρώτη Χώρα στον κόσμο στην παραγωγή κρυστάλλων καπνία χαλαζία. Γνωστές περιοχές της Βραζιλίας είναι οι Minas Gerais, Sao Paulo και Goias. Καλοί κρύσταλλοι καπνία χαλαζία προέρχονται επίσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες (περιοχή Auburn στην Πολιτεία Μέίν, όπου έχουν βρεθεί κρύσταλλοι μέχρι 200 κιλά). Ακόμη άλλες περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών με καπνία χαλαζία είναι το Αρκάνσας, New Hampshire (Caroll Co.), Κολοράντο {Pikes Peak), Τέξας, Μοντάνα Γιούτα, Καλιφόρνια (San Diego Co.), Βόρεια Καρολίνα Οι περισσότερες εμφανίσεις στην Αφρική βρίσκονται στην Μοζαμβίκη (περιοχή Alta Ligonha) και στην Μαδαγασκάρη (περιοχές Vohemar και Mahanoro). Καπνίας χαλαζίας είναι επίσης γνωστός από την Ιαπωνία και την Αυστραλία (Νέα Νότια Ουαλλία). Σπουδαίες εμφανίσεις εντοπίσθηκαν στην Ρωσία (Ουράλια όρη), Ουκρανία (περιοχή Volodarsk Volynskii) και Καζακστάν. Μεγάλοι κρύσταλλοι βρέθηκαν αρκετά συχνά σε πηγματίτες της Πολιτείας Μέϊν των Ηνωμένων Πολιτειών. O μεγαλύτερος κρύσταλλος είχε μήκος 117,5 εκ. και πλάτος 42,5 εκ., το βάρος του δε ήταν 230 κιλά.Ένας πολύ μεγάλος κρύσταλλος καπνία χαλαζία, αλλά κατώτερης ποιότητας, βάρους 40 τόνων (44 βραχέων χάννων) ανακαλύφθηκε στη Βραζιλία. Ο μεγαλύτερος γνωστός κρύσταλλος προέρχεται από το Καζακστάν με διαστάσεις 7,5 Χ 1,6 μέτρα και βάρος η 71 τόνοι (77 βραχείς τόνοι). Καπνίας χαλαζίας έχει βρεθεί επίσης στην Ευρώπη. Η Σκωτία (περιοχή Cairngorn), η Αυστρία ( Sulzbachtal) και η Ελβετία (περιοχές St. Gotthard, Galcnstock και Uri) συγκαταλέγονται μεταξύ των σπουδαιότερων περιοχών. Οι εμφανίσεις σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (Δημοκρατία της Τσεχίας, Γερμανία, Πολωνία και Ισπανία ) είναι μικρότερης σημασίας. Επεξεργασμένοι λίθοι καπνία χαλαζία είναι συνήθεις. Ένας πολύ μεγάλος λίθος, 4500 καράτια, βρίσκεται στο Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον, D.C.
Επεξεργασία: κοπή με έδρες, καμποσόν, γλυπτική.
Όμοια ορυκτά: τοπάζι, ανδαλουσίτης, αξινίτης, δοαβίτης, σανίδινο.
Απομιμήσεις: γυαλί, συνθετικός καπνίας χαλαζίας.
Χημεία: σκληρότης, ειδικό βάρος, Οπτικοί μέθοδοι.
Φροντίδα: Συνιστάται καθαρισμός με υπέρηχο.

Κoρνεόλιο (Ποικιλία χαλαζία)

Το όνομα προέρχεται από το «corneolian», παραφθορά της Λατινικής λέξης caro - «σάρκα, κρέας», όθεν «σκούρο κόκκινο, καφεκόκκινο».

Χρώμα: σκούρο κόκκινο, πορτοκαλοκόκκινο, καφεκόκκινο
Διαφάνεια: ημιδιαφανές
Λάμψη: υαλώδης, λιπώδης, αμβλεία
Θραυσμός: κογχοειδής, ανομοιόμορφος
Σχισμός: ασαφής ή ανύπαρκτος
Σκληρότης: 6-7
Γραμμή κόνεως: άσπρη
Ειδικό βάρος: 2,50-2,70
Δείκτης διαθλάσεως: Νβ-1.539-1,544, Νο-1,526-1,535
Διπλοθκαστικότητα: 0,004-0,009
Διασπορά: ουδεμία: Χημεία; το χρώμα οφείλεται σε ίχνη FE
Ειδικά χαρακτηριστικό: εγκλείσματα αιματίτη και άλλα ορυκτά
Αναβάθμιση: δεν είναι γνωστή
Ιστορία: Το καρνεόλιο εξορΰσσετο για περισσότερο από 2000 χρόνια με σκοπό την παραγωγή εγχρώμου στεγανωτικού υλικού, την κατασκευή κοσμημάτων και διακοσμητικών αντί κείμενων, Πιστευετο ότι προστατεύει τους ανθρώπους από τις φιλονικείες τον πονόδοντο και τις ασθένειες του μυαλού, ενώ ηρεμεί από τον θυμό και φέρνει την ευτυχία.
Αστρολογία: Κριός, Καρκίνο. (Αστρολόγοι του Μεσαίωνα).
Ενεργειακό κέντρο: ιερόν οστούν Θεραπευτικές ιδιότητες: Σταματά την αιμορραγία, χαμηλώνει τον πυρετό, διεγείρει τους σεξουαλικούς αδένες, ενισχύει την καρδιά και αναζωογονεί. Αποφορτίζεται στο νερό και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου. Φιλοξενούντα πετρώματα: ηφαιστειακά πετρώματα, ζώνες αποσαθρώσεις.
Εμφανίσεις: Οι παλαιότερες πηγές εξόρυξης καρνεόλιου ήσαν στην Ινδία, Σαουδική Αραβία και Αίγυπτο. Πολύ σπουδαίες εμφανίσεις υπάρχουν στην Βραζιλία και στις Ηνωμένες Πολιτείες (Κολοράντο, Νεμπράσκα). Υπάρχει επίσης στην Αυστραλία, Ρωσία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Γερμανία και Ρουμανία.
Επεξεργασία : καμποσόν, πλακίδια, μικρογλυπτική
Όμοια ορυκτά: Ίασπις
Απομιμήσεις: έγχρωμος χαλκηδόνιος, γυαλί
Χημεία: σκληρότης, ειδικό βάρος, οπτικαί μέθοδοι
Φροντίδα: Το χρώμα του καρνεόλιου εξασθενεί στο φως. Δεν υπάρχουν προβλήματα καθαρισμού, εκτός εάν ο λίθος έχει εγκλείσματα.

Καλλαίτης-Τυρκουάζ

Εμπορική ονομασία Τυρκουάζ. Το τυρκουάζ προέρχεται από την Γαλλική λέξη “τούρκικος λίθος” καθόσον διοχετεύετε στην Ευρώπη από την Περσία μέσω Τουρκίας.

Χρώμα: μπλε, πρασινομπλέ, πράσινο μήλου, ανοικτό καφέ
Διαφάνεια: αδιαφανές, σπάνια ημιδιαφανές σε μικρούς κρυστάλλους
Λάμψη: αμβλεία, λιπώδης, υαλώδης (κρύσταλλοι)
Θραυσμός: ομοιόμορφος, κογχοειδής
Σχισμός: δεν έχει
Σκληρότης: 5-6
Γραμμή κόνεως: άσπρη, σε ανοικτό μπλε
Ειδικό βάρος: 2,6 - 2,9
Δείκτης διαθλάσεως: Νρ-1,6ΐ’ ΝΓΠ-1,62, Ν9-1,65
Διπλοθλαστικότης-0,040
Διασπορά: ουδεμία
Πλεοχροϊσμός: αδύναμος-άχρωμος. σε ανοικτό μπλε
Χημεία: το χρώμα του οφείλεται σε ίχνη Ρθί+, ΡΘ3+
Ειδικά χαρακτηριστικά: συχνά εμφανίζει δενδρίτες Ρβ-οξειδίων (λειμωνίτη) (ιστός αράχνης =spider web)
Αναβάθμιση: στεγανοποίηση με διάφορες χρωστικές και συγκολλητικές ουσίες.

Ιστορία: Οι Αζτέκοι, οι Αιγύπτιοι, οι Θιβετιανοί και αργότερα οι Οθωμανοί τιμούσαν τον καλλαΐτη και για πολλά χρόνια χρησιμοποιείτο για την κατασκευή βάζων, δακτυλιδιών, καρφιτσών, βραχιολιών και άλλων κοσμημάτων. Στην Ανατολή θεωρείτο λίθος της ευτυχίας και πιστεύετε ότι προστατεύει τα άτομα από το δάγκωμα του φιδιού.
Αστρολογία: Ιχθείς, Τοξότες (Βαβυλώνιοι)
Ενεργειακό κέντρο: λαιμός
Θεραπευτικές ιδιότητες: Χρησιμοποιείτο για θεραπεία των ασθενειών της μύτης, του λαιμού, των πνευμόνων. Ενισχύει την καρδιά, την όραση.
Αποφορτίζεται στο νερό και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου.
Φιλοξενούντα πετρώματα: ρηξιγενείς φλέβες σε ιζηματογενή πετρώματα.
Εμφανίσεις: Από ιστορικής απόψεως τα σπουδαιότερα κοιτάσματα βρίσκονται στο Ιράν (Περσία) στην γειτονία του Νishapur όπου εξο¬ρύσσεται καλλάίτης για περισσότερο από 4000 χρόνια. Ο καλλαίτης στην περιοχή αυτή βρίσκεται σε καολινιτιωμένους και πυριτιωμένους τραχείτες οι οποίοι τοπικά έχουν υποστεί λατυποποίηοη. Η εξόρυξη ξεκίνησε από την επιφάνεια και σήμερα γίνεται σε βάθος 100 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης. Μία άλλη σπουδαία ιστορική περιοχή με καλλαΐτη (τυρκουάζ) είναι η Κίνα (ΜANCHURIA και επαρχία Sichuan), όπου ο Μάρκο Πόλο πρωτοανέφερε την ύπαρξη καλλαΐτη. Μικρότερες εμφανίσεις
Συνήθη υποκατάστατα του καλλαΐτη, άσπρος χαουλίτης και μαννησιτης, χρωματισμένα μπλε βρίσκονται στο Θιβέτ, Ινδία, Αφγανιστάν, Τουρκία, Χιλή, Περού, Βραζιλία και Μεξικό. Οι Ινδιάνοι της Αμερικής εξόρυσσαν καλλαΐτη (τυρκουάζ) σε περισσότερες από 35 τοποθεσίες στο Νέο Μεξικό, Κολοράντο και Νεβάδα. Ο μεγαλύτερος μονόλιθος καλλαΐτη (τυρκουάζ) από τη Νεβαδά είχε βάρος 80 κιλά. Μικρότερα κοιτάσματα βρίσκονται επίσης στην Καλιφόρνια και Αριζόνα. Στην Αυστραλία καλλάίτης είναι γνωστός από τη Νέα Νότιο Ουαλλία (περιοχή Βodalla), Βικτώρια και Κουηνσλαντ. Ιστορικά σπουδαία κοιτάσματα καλλαΐτη (ο οποίος βρίσκεται μαζί με αζουρίτη, μαλαχίτη και χρυσόκολλα) εξορύσσεται στην Αίγυπτο (χερσόνησος Σινά) για περισσότερο από 3000 χρόνια σε μία περιοχή 640 τετραγωνικών χιλιομέτρων (250 τετραγωνικών μιλλίων). Μικρότερα κοιτάσματα καλλαϊτη βρίσκονται στην Αφρική στις χώρες Αιθιοπία, Ναμίμπια, Σουδάν και Τανζανία. Παλαιά γνωστά κοιτάσματα βρίσκονται στη Ρωσία (Ουράλια όρη). Καλλαΐτης υπάρχει επίσης στο Ουζμπεκιστάν και Καζακστάν, όπου εξορύσσεται για περισσότερο από 2000 χρόνια σε μία περιοχή 300 τετραγωνικών χιλιομέτρων (120 τετραγωνικά μίλλια). Άλλες εμφανίσεις είναι γνωστές στην Αρμενία, Βουλγαρία, Ηνωμένο Βασίλειο, Πολωνία και Γερμανία.
Επεξεργασία: καμποσόν, επίπεδη τομή, γλυπτική. Όμοια ορυκτά: λαζουλίτης, λαζουρίτης, μαλαχίτης, χρυσόκολλα.
Απομιμήσεις: γυαλί, σμάλτο, κεραμικά, πλαστικό, πορσελάνη, συνθετικός καλλαΐτης, κόκκαλο καλλαΐτη, χρωματισμένος χαουλίτης και μαγνησίτης. Χημεία: σκληρότης, ειδικό βάρος, οπτικαί μέθοδοι.
Φροντίδα: Ο καλλαΐτης πρέπει, να προστατεύε¬ται από απότομες αλλαγές θερμοκρασίας, απόξεση, ιδρώτα, οξέα, σαπούνι και απορρυπαντικά. Καθαρίζεται σε απεσταγμένο νερό με κατάλληλο υγρό καθαρισμού. Για την απομάκρυνση λαδιού και λίπους ο καλλαΐτης εμβαπτίζεται σε οινόπνευμα για ένα βράδυ. Λεν πρέπει να καθαρίζεται με υπέρηχο ή ατμό. Το χρώμα ξεθωριάζει στο φως. Τα καλλυντικά και ο ιδρώ¬τας μπορεί να αλλάξουν το χρώμα του καλλαΐτη από μπλε σε πράσινο.

Κιτρίνης (Ποικιλία Χαλαζία)

Το Αγγλικό όνομα Citrine προέρχεται από την Λατινική λέξη citrus: κίτρο, όθεν «λεμονοκίτρινο».

Χρώμα: κίτρινο, κιτρινοκαφέ, λεμονοκίτρινο, κιτρινοπορτοκαλλί
Διαφάνεια: διαφανές, ημιδιαφανές
Λάμψη: υαλώδης
Θραυσμός: κογχοειδής, ανομοιόμορφος
Σχισμός: δυσδιάκριτος ή ανύπαρκτος
Σκληρότης: 7, εύθραυστο
Γραμμή κόνεως: άσπρη
Ειδικό βάρος: 2,65
Δείκτης διαθλάσεως: -1,553, Η,-1,544
Διπλοθλαστικότης: 0,009
Διασπορά: 0,013
Πλεοχροίσμός: ισχνός στους φυσικούς λίθους, ανύπαρκτος στους συνθετικούς λίθους
Φωταύγεια: ουδεμία
Χημεία: το χρώμα οφείλεται σε Ρβ3+, ΑΙ. Το χρώμα ξεθωριάζει στους 200°Ο, 300ΐ και 560°Ο αντίστοιχα. ‘Αλλες ποικιλίες χαλαζία γίνονται κίτρινες (συνθετικός κιτρίνης)
Ειδικά χαρακτηριστικά: ιριδισμός, κινούμενη ανταύγεια
Αναβάθμιση: Με θέρμανση, ακτινοβολία

Ιστορία: Κατά τον Μεσαίωνα εγένετο παραγωγή κίτρινη θερμαίνοντας αμέθυστο. Αστρολογία: Δίδυμοι
Ενεργειακό κέντρο: αφαλός
Θεραπευτικές ιδιότητες: Βοηθάει στην πέψη, την υγιεινή λειτουργία του ήπατος και του παγκρέατος. Αποφορτίζεται στο νερό και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου. Φιλοξενούντα πετρώματα: Εκρηξιγενή (πυριγενή) πετρώματα, πηγματίτες, φλέβες υδροθερμικές και Αλπικού τύπου, προσχωματικά κοιτάσματα.
Εμφανίσεις: Φυσικός κίτρινης είναι σπάνιος. Η Βραζιλία αποτελεί σπουδαία Χώρα παραγωγής κίτρινη. Κίτρινης υπάρχει επίσης στις Ηνωμένες Πολιτείες (τοποθεσία Ρikes Peak στο Κολοράντο ως επίσης και στις Πολιτείες Νew Hamphsire και Βόρεια Καρολίνα) και στην Μαδαγασκάρη όπου βρίσκεται μαζί με ορεία κρύσταλλο και καπνία χαλαζία. ‘Αλλες περιοχές με κίτρινη είναι γνωστές από την Ρωσία (Ουράλια όρη) και στο Καζακστάν. Στην Ευρώπη ο κίτρινης είναι σπάνιος και έχει βρεθεί στη Δημοκρατία της Τσεχίας, Ισπανία, Γαλλία και Σκωτία. Μεγάλοι κρύσταλλοι κίτρινη είναι σπάνιοι. Το Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον, έχει αρκετούς επεξεργασμένους λίθους κίτρινη από την Βραζιλία, 2258 καράτια, 1180 καράτια και 783 καράτια.
Επεξεργασία: κοπή με έδρες, καμποσόν, γλυπτική.
Όμοια ορυκτά: τοπάζι, ορθόκλαστο, ζιρκόνιο (ποικιλία υάκινθος).
Απομιμήσεις: γυαλί, συνθετικός χαλαζίας.
Χημεία: σκληρότης, οπτικαί μέθοδοι.
Φροντίδα: Συνιστάται καθαρισμός με υπέρηχο.