Ημιπολύτιμοι λίθοι

Ορεία κρύσταλλος (ποικιλία χαλαζία)

Αγγλικό όνομα Rock Crystal προέρχεται από την Ελληνική λέξη κρύσταλλος πάγος.

Χρώμα: άχρωμο,μερικές φορές ελαφρώς γαλακτόχρωμο
Διαφάνεια: διαφανής
Λάμψη: υαλώδης
Θραυσμός: κογχοειδής, ανομοιόμορφος
Σχισμός: δυσδιάκριτος ή ατελής
Σκληρότης: 7, εύθραυστο
Γραμμή κόνεως: άσπρη
Ειδικό βάρος: 2,65
Δείκτης διαθλάσεως: Ne-1,553, Νο-1,554
Διπλοθλαστικότης: 0,009
Διασπορά: 0,013
Πλεοχροϊσμός: ουδείς Φωταύγεια: ουδεμία
Χημεία: διαλυτό στο HF
Ειδικά χαρακτηριστικά: ιριδισμός, αβεντουρινισμός
Αναβάθμιση: Δεν είναι γνωστή
Ιστορία: Γνωστή ήδη από την Μεσολιθική εποχή (12η έως 8η χιλιετηρίδα π.Χ.), η ορεία κρύσταλλος επωλείτο από τους Ρωμαίους ως λιθοποιημένος πάγος. Ο Θεόφραστος την ονόμαζε κρύσταλλο και ο Πλίνιος την αναφέρει με το ίδιο όνομα, Το όνομα «quartz» (χαλαζίας) χρησιμοποιήθηκε από τον Agricola (1529). Οι ανατολικοί πολιτισμοί θεωρούσαν τον χαλαζία ως πέτρα της υπομονής και της τελειότατος και χρησιμοποιείτο για την επούλωση των τραυμάτων στην περιοχή του Θιβέτ. Σφαίρες από κρυσταλλικό χαλαζία χρησιμοποιούντο για μαγεία. Το να πίνεις από ποτήρια κρυσταλλικού χαλαζία πιστεύετε ότι εμπόδιζε τον πονόδοντο. Η ορεία κρύσταλλος αποτελούσε ένα από τα επτά πολυτιμότερα αγαθά σύμφωνα με τους Βουδιστές. Αστρολογία: Αιγόκερως Ενεργειακό κέντρο: κορυφή Θεραπευτικές ιδιότητες: Αναζωογονεί το σώμα, εξουδετερώνει την ακτινοβολία, σβήνει τη δίψα. Χρησιμοποιείτο για την θεραπεία των πόνων του στομάχου και της καρδιάς. Αποφορτίζεται με νερό, επαναφορτίζεται γρήγορα mo φως του ήλιου.
Φιλοξενούντα πετρώματα: Εκρηξιγενή (πυριγενή) πετρώματα, πηγματίτες, φλέβες υδροθερμικές και Αλπικού τύπου, προσχωματικά κοιτάσματα.
Εμφανίσεις: Αν και είναι συνηθισμένο ορυκτό, η ορεία κρύσταλλος δεν είναι πάντοτε εξαιρετικής ποιότητας. Η Ινδία και η Σρι Λάνκα (περιοχή Tatnaputi) ήσαν ιστορικά σπουδαίες Χώρες παραγωγής.Οι κρύσταλλοι με ιριδισμό, όπως αυτοί που εξορύσσονται, από την Poona (Ινδία) και την Μπούρμα είναι πολύ σπάνιοι. Όμορφοι κρύσταλλοι προέρχονται από την Κένυα, Μαδαγασκάρη, Γαλλική Γουιάνα και την Βραζιλία (περιοχές Μίnas Gerais, Goias, Bahia). Πολλές περιοχές με ορεία κρύσταλλο υπάρχουν στις Ηνωμένες Πολιτείες (πηγματίτες -Auburn, Μέϊν -Νέα Υερσέϋ-Βόρεια Καρολίνα - Crystal Peak, Αρκάνσας-Καλιφόρνια και αλλού). Σήμερα εξορύσσεται σε κοιτάσματα στη Ρωσία (περιοχή Yuzhnyi στα Πολικά Ουράλια) και επίσης στην Ουκρανία, Καζακστάν και Γεωργία. Οι τοποθεσίες στις Άλπεις είναι σπουδαίες. Ορεία κρύσταλλος βρίσκεται στην Ελβετία (Καντόνι Uri, όπου βρέθηκε κρύσταλλος 135 κιλά, περιοχές St. Gotthard, Grimsel και άλλες) Αυστρία (περιοχή Grossglockner όπου το 1965 βρέθηκε κρύσταλλος ενός τόνου) και Ιταλία. Ορεία κρύσταλλος προέρχεται επίσης από την Γερμανία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Πολωνία και Γαλλία (περιοχή Dauphine). Σπάνιοι διπυραμιδικοί κρύσταλλοι από την περιοχή Maramures της Ρουμανίας ονομάζονται “Διαμάντια Μαρμαράς = Mannarosh Diamonds”. Συνήθως οι μικροί σε μέγεθος κρύσταλλοι χρησιμοποιούνται ως έχουν στο φυσικό τους σχήμα για την κατασκευή κοσμημάτων. Όμοιο υλικό είναι γνωστό από την Ουκρανία, Σλοβακία και. τις Ηνωμένες Πολιτείες. Λίθοι οι οποίοι ονομάζονται “διαμάντια Χέρκιμερ” (Herkimer Diamonds) βρίσκονται στην περιοχή Hcrkimer της Νέας Υόρκης. Πολλοί μοναδικοί επεξεργασμένοι λίθοι, βρίσκονται σε Μουσεία όλου του Κόσμου. Το Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον, D.C. έχει έναν επεξεργασμένο λίθο 7000 καράτια και μία σφαίρα από ορεία κρύσταλλο διαμέτρου 33 εκ. που ζυγίζει 48,5 κιλά. (Ο αρχικός κρύσταλλος προήρχετο από την Μπούρμα και η επεξεργασία έγινε στην Κίνα). Επεξεργασία: κοπή με έδρες, καμποσόν, γλυπτική.
Όμοια ορυκτά: διαμάντι, τοπάζι, δανμπουρίτης, ζιρκόνιο, αχροϊτης.
Απομιμήσεις: γυαλί, συνθετικός χαλαζίας.
Χημεία: σκληροτης, ειδικό βάρος, οπτικαί μέθοδοι.
Φροντίδα: Σε υψηλές θερμοκρασίες θραύεται με σχηματισμό ρωγμών. Συνιστάται καθαρισμός με υπέρηχο.

Οψιδιανός (ηφαιστειακό γυαλί)

Χρώμα: μαύρο, γκρι, μαυρο-καφέ, μπλε, πρασινωπό, μερικές φορές με αργυρές ή χρυσές ανακλάσεις, άσπροι κρύσταλλοι χριστοβαλίτη (Οψιδιανός νιφάς) ή με ιριδίζοντα χρώματα.

Διαφάνεια: ημιδιαφανής, αδιαφανής
Λάμψη: υαλώδης
Θραυσμός: κογχοειδής
Σχισμός: ουδείς
Σκληρότης: 5 - 6, πολύ εύθραυστος
Γραμμή κόνεως: άσπρη
Ειδικό βάρος: 2,3 - 3,0
Δείκτης διαθλάσεως: Ν-1,48-1,51
Διπλοθλαστικότης: ουδεμία
Διασπορά: 0,010
Πλεοχροϊσμός: ουδείς
Φωταύγεια: ουδεμία
Χημεία: Ίχνη άλλων στοιχείων, εγκλείσματα άλλων ορυκτών, εγκλείσματα ρευστών
Ειδικά χαρακτηριστικά: ιριδισμός, κινούμενη ανταύγεια
Αναβάθμιση: δεν είναι γνωστή.

Το όνομα του προέρχεται από τον Obsius, Ρωμαίο ο οποίος έφερε για πρώτη φορά οψιδιανό από την Αιθιοπία.
Ιστορία: Ο οψιδιανός χρησιμοποιήθηκε κατά την Παλαιολιθική και Νεολιθική εποχή για την κατασκευή κοπτερών εργαλείων,
μαχαιριών και αιχμηρών απολήξεων βελών ,αργότερα δε χρησιμοποιήθηκε ως διακοσμητικός λίθος.
Τα παλαιότερα ευρήματα χρονολογούνται πριν από 9000 χρόνια (Μεσοποταμία).
Αστρολογία: Σκορπιός Ενεργειακό κέντρο: Βάση Θεραπευτικές ιδιότητες: Ενισχύει την σκέψη.
Αποφορτίζεται σε χλιαρό νερό και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου. Φιλοξενούντα πετρώματα: Ηφαιστειακά πετρώματα
Εμφανίσεις: Αποτελεί συνηθισμένο ορυκτό σε ηφαιστειακές περιοχές, αλλά οψιδιανός εξαιρετικής ποιότητας εξορύσσεται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι καλύτερες γνωστές τοποθεσίες βρίσκονται στη Γιούτα (οψιδιανός με χιονώδη στήξη ή οψιδιανός νιφάς), Αριζόνα, Νέο Μεξικό (Δάκρυα των Απατσι) Όρεγκον (οψιδιανός με ιριδισμό από την περιοχή Glass Butte), Καλιφόρνια, Γουαϊόμιγκ και Χαβάη (ταχυλίτης-γυαλί βασάλτη).
Στο Μεξικό διάφορες ποικιλίες οψιδιανού εξορύσσονται στις περιοχές Sierra de los Navayas (Hidalgo), Jalisco και Queretaiu .Άλλα κοιτάσματα οψιδιανών βρίσκονται στην Γουατεμάλα,
Νικαράγουα και Εκουαντόρ. Στην Αφρική οψιδιανός υπάρχει κυρίως στην Αιθιοπία.
Στην Ασία οψιδιανός έχει βρεθεί στην Ιαπωνία, Αρμενία και Ρωσία (Kamchatka, Transbaikalia), ενώ στην Ευρώπη οψιδιανός έχει βρεθεί στη Σλοβακία (Zemplin), Ουγγαρία (περιοχή Palhazy), Ιταλία (νήσοι Lipari) και Ισλανδία. Επεξεργασία: κοπή με έδρες, καμποσόν, γλυπτική, επίπεδη κοπή.
Όμοια ορυκτά: τεκτίτες
Απομιμήσεις: γυαλί
Χημεία: φυσικά και μικροσκοπικά χαρακτηριστικά
Φροντίδα: Ο οψιδιανός χρειάζεται προστασία από την ζέστη και τα απότομα κτυπήματα.
Καθαρίζεται με σαπούνι και νερό. Δεν πρέπει να γίνεται καθαρισμός με ατμό.

Ροδοχρωσίτης

Χρώμα: ροζ, κόκκινο, καφεκόκκινο, γκρι, συχνά με ζωνώδη διάταξη των χρωμάτων.

Διαφάνεια: διαφανής, ημιδιαφανής
Λάμψη: υαλώδης, μαργαριτώδης
Θραυσμός: κογχοειδής
Σχισμός: τέλειος
Σκληρότης: 3,5-4, εύθραυστο
Γραμμή κόνεως: άσπρη
Ειδικό βάρος: 3,4 - 4.
Δείκτης διαθλάσεως: Me-1,578 - 1,695, No-1,786 - 1,840
Διπλοθλαστικότης: 0,201 - 0,220.
Διασπορά: ουδεμία
Πλεοχροϊσμός: μερικές φορές αδύναμος στους έντονα έγχρωμους λίθους.
Φωταύγεια: μερικές φορές σε ανοικτό ροζ έως σκούρο κόκκινο χρώμα Χημεία: ίχνη Ca, Fe.
Ειδικά χαρακτηριστικά: ουδέν.
Αναβάθμιση: δεν είναι γνωστή.

Το Αγγλικό όνομα του ορυκτοί rhodochrosite προέρχεται από τις Ελληνικές λέξεις ρόδον+χρώμα.
Ιστορία: Η Αργεντινή έχει την μεγαλύτερη παράδοση στην χρήση ροδοχρωσίτη για την κατασκευή διακοσμητικών αντικειμένων.Το ορυκτό αυτό ονομάζεται το “τριαντάφυλλο των Ινκας” και εξορύσσεται στην Αργεντινή από τους Ινδιάνους από τον 13ο αιώνα. Αστρολογία: Κριός
Ενεργειακά κέντρο: καρδιά Θεραπευτικές ιδιότητες: Βελτιώνει τον τρόπο σκέψεως. Αποφορτίζεται σε απεσταγμένο νερό και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου.
Φιλοξενούντα πετρώματα: υδροθερμικά κοιτάσματα, μεταμορφωμένα και ιζηματογενή πετρώματα.
Εμφανίσεις: Ημιπολύτιμος ροδοχρωσίτης προέρχεται κυρίως από την Αμερική.
Τα καλύτερα κοιτάσματα βρίσκονται στο Κολοράντο (Sweet Home Mine-υλικό κατάλληλο για την κοπή λίθων με έδρες βάρους πάνω από 60 καράτια) και Μοντάνα. Η Αργεντινή αποτελεί σήμερα την κυριώτερη χώρα παραγωγής ροδοχρωσίτη με τα κοιτάσματα που βρίσκονται στις επαρχίες San Luis και Catamarca (Las Capillitas).
Όμορφοι κρύσταλλοι ροδοχρωσίτη κόκκινοι σαν ρουμπίνια έχουν βρεθεί στο Μεξικό και στο Περού.
Εξαιρετικοί κρύσταλλοι με βαθύ κόκκινο χρώμα σε μέγεθος μέχρι 7 εκ. είναι γνωστοί από τη Νότια Αφρική (περιοχές Ν’ Chwaning Mine, Kuruman) και έχουν δώσει επεξεργασμένους λίθους μέχρι 5 καράτια.
Πολύ καλός επίσης ροδοχρωσίτης είναι γνωστός από την Ρωσία (Τρανσβαίκάλη, Ουράλια όρη) και την Ρουμανία, όπου σχηματίζει συνήθως θαυμάσια βοτρυοειδή συσσωματώματα (περιοχές Cavnic, Baia Sprie)και μερικές φορές κρυστάλλους (περιοχή Sacarimb). Λιγώτερο σημαντικά κοιτάσματα βρίσκονται στην Ινδία, Αφγανιστάν, Αυστραλία. Ροδοχρωσίτης έχει βρεθεί επίσης στην Γερμανία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Σλοβακία, Γαλλία, Ισπανία, Σερβία και Βουλγαρία. Διακοσμητικά αντικείμενα από ροδοχρωσίτη υπάρχουν σε αρκετά Μουσεία του κόσμου. Παρά το γεγονός ότι οι επεξεργασμένοι λίθοι πάνω από 20 καράτια είναι σπάνιοι, το Ινστιτούτο Σμιθσσνιαν στην Ουάσιγκτον, D.C. έχει έναν επεξεργασμένο κόκκινο ροδοχρωσίτη 59,65 καράτια.
Επεξεργασία: κοπή με έδρες, καμποσόν, επίπεδη κοπή, γλυπτική.
Όμοια ορυκτά: δολομίτης, ροζ χαλαζίας, ροδονίτης Απομιμήσεις: δεν είναι γνωστές.
Χημεία: σκληρότης, ειδικό βάρος, οπτικαί μέθοδοι. Αντιδρά με το HCl.
Φροντίδα: Πρέπει να προστατεύεται από τα απότομα κτυπήματα,απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας, ζέστη ή φλόγα, απόξεση και το Η-Cl. Καθαρίζεται μόνο με σαπούνι και νερό, ενώ δεν πρέπει να γίνεται καθαρισμός με χρήση υπέρηχου ή ατμού.

Ροζ χαλαζίας

Ποικιλία Χαλαζία

Χρώμα: ανοικτό ροζ, ροζ, ροδοκόκκινο
Διαφάνεια: διαφανής έως ημιδιαφανής, γαλακτώδης
Λάμψη: υαλώδης, λιπώδης
Θραυσμός: κογχοειδής, ανομοιόμορφος
Σχισμός: ισχνός ή ανύπαρκτος
Σκληρότης: 7, εύθραυστος
Γραμμή κόνεως: άσπρη
Ειδικό βάρος: 2.65Δείκτης διαθλάσεως < Ne-1,553, Νο-1,544
Διπλοθλαστικότης: 0,009
Διασπορά: 0,013
Πλεοχροϊσμός: ευδιάκριτος στις ρόζ ποικιλίες
Φωταύγεια: ουδεμία
Χημεία: το χρώμα οφείλεται στο Ti
Ειδικά χαρακτηριστικά: μερικές φορές παρουσιάζει αστερισμό ή κινούμενη ανταύγεια
Αναβάθμιση: δεν είναι γνωστή.
Ιστορία: 0 ροζ χαλαζίας είχε χρησιμοποιηθεί ως ημιπολύτιμος λίθος από την αρχή της Ιστορίας.
Αστρολογία: Ταύρος Ενεργειακό κέντρο: καρδιά
Θεραπευτικές ιδιότητες: Απομακρύνει την κατάθλιψη. Ενισχύει την καρδιά. Αποφορτίζεται στο νερό και επαναφορτίζεται γρήγορα στο φως του ήλιου.
Φιλοξενούντα πετρώματα: πηγματίτες
Εμφανίσεις: Ο καλύτερος από ποιοτικής απόψεως ροζ χαλαζίας εξορύσσεται στη Μαδαγασκάρη όπου μεγάλοι μονόλιθοι είναι γνωστοί από τις περιοχές Vahinancaratra και Ambositra. Στα προσχωματικά κοιτάσματα πολυτίμων και ημιπολύτιμων λίθων της Σρι Λάνκα υπάρχει ροζ χαλαζίας με λάμψη αιλουρόφθαλμου. Άλλες περιοχές με ροζ χαλαζία βρίσκονται στην Κένυα, Μοζαμβίκη και Ναμίμπια (περιοχή Roessing). Πολλά κοιτάσματα ροζ χαλαζία βρίσκονται στη Βραζιλία (περιοχές Jequitinhonha, Aracuai, Govemador Valadares και San Miguel), ενώ οι πρώτοι κρύσταλλα ροζ χαλαζία στον κόσμο βρέθηκαν στην περιοχή Sapucaia του Minas Gerais το έτος 1959. Η Βραζιλία έχει δώσει επίσης μερικούς λίθους με κινούμενη ανταύγεια και αστερισμό, Στις Ηνωμένες Πολιτείες ροζ χαλαζίας υπάρχει στις Πολιτείες Μέιν, Καλιφόρνια, Νότια Ντακάτα και Κολοράντο. Ροζ χαλαζίας που παρουσιάζει αστερισμό είναι γνωστός από την Νέα Υόρκη και την Γεωργία. Άλλες περιοχές με ροζ χαλαζία βρίσκονται στη Ρωσία (Ουράλια όρη, Καρέλια), Καζακστάν, Ινδία και Ιαπωνία. Η Δημοκρατία της Τσεχίας (περιοχές Dolni Bory και Pisek), η Γερμανία, Ελβετία. Φιλανδία αλλά και άλλες Ευρωπαϊκές Χώρες έχουν δώσει ροζ χαλαζία. Επεξεργασμένοι λίθοι πάνω από 20 καράτια είναι σπάνιοι. Το Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Νέα Υόρκη έχει μία σφαίρα από ροζ χαλαζία με κινούμενη ανταύγεια και που έχει βάρος 625 καράτια.
Επεξεργασία: κοπή με έδρες, καμποσόν, γλυπτική
Όμοια ορυκτά: Μοργκανίτης
Απομιμήσεις: γυαλί
Χημεία: σκληρότης, ειδικό βάρος, οπτικαί μέθοδοι.
Φροντίδα: Ο ροζ χαλαζίας δεν πρέπει να εκτίθεται στη ζέστη ή άμεσα στο φως του ήλιου. Καθαρίζεται με σαπούνι, νερό ή υπέρηχο. Δεν πρέπει να γίνεται καθαρισμός με ατμό.